MinFin: Goedkeuring fiscale renteaftrek betaalpauze voor hypotheekverplichtingen

14 mei 2020

Kredietverstrekkers kunnen aan hun klanten, die door de coronamaatregelen niet in staat zijn om rente- en aflosverplichtingen van de hypotheek te betalen, een mogelijkheid bieden tot een betaalpauze. In deze betaalpauze hoeven de klanten geen (of minder) rente en aflossing te betalen.

Voor hypotheken die vanwege de eigenwoningregeling verplicht moeten aflossen (ofwel schulden die onder de per 1 januari 2013 ingevoerde fiscale aflossingseis vallen), kan volgens artikel 3.119a, eerste lid, Wet IB 2001 in de toekomst een deel of de gehele fiscale renteaftrek voor de eigen woning vervallen. Daarin is onder meer bepaald dat een schuld alleen als eigenwoningschuld wordt aangemerkt als er een contractuele aflossingsverplichting is van in ten hoogste 360 maanden volledig aflossen van de schuld. Ook moet daadwerkelijk aan deze aflossingsverplichting worden voldaan. Dat zou betekenen dat bij een pauze in 2020, de schuld uiterlijk eind 2021 moet worden terugbetaald.

Om geldverstrekkers de mogelijkheid te bieden om hun schuldenaren de aflossingsachterstanden in de bijzondere omstandigheden veroorzaakt door de coronacrisis op een andere wijze te laten inhalen dan wettelijk is voorgeschreven, zijn in een Besluit van 6 mei 2020, nr. 2020-85139, Strcrt. 2020, 26069 van de staatssecretaris van Financiën goedkeuringen opgenomen waardoor de schuld ook in die situatie blijft behoren tot de (fiscale) eigenwoningschuld.

Dit besluit geldt voor betaalpauzes die aan de volgende drie voorwaarden voldoen:

De belastingplichtige heeft tussen 12 maart en 30 juni 2020 bij zijn geldverstrekker gemeld dat hij (dreigende) betalingsproblemen heeft door de uitbraak van het coronavirus;
De belastingplichtige en de geldverstrekker zijn als gevolg hiervan een betaalpauze overeengekomen, die uiterlijk op 1 juli 2020 ingaat, en die schriftelijk door de geldverstrekker wordt bevestigd; en
Deze betaalpauze heeft een looptijd van maximaal zes maanden.

Om het in bepaalde gevallen mogelijk te maken ook op een andere dan in de fiscale wetgeving vastgelegde wijze de aflossingsachterstand in te halen, komt de staatssecretaris van Financiën met de volgende goedkeuringen:

De eerste goedkeuring heeft betrekking op het zo snel mogelijk vaststellen van een nieuw annuïtair aflosschema na de betaalpauze van maximaal zes maanden. In dit nieuwe annuïtaire aflosschema wordt de aflossingsachterstand uitgesmeerd over de resterende looptijd.
De tweede goedkeuring staat toe dat de resterende lening wordt gesplitst in een lening die het bestaande annuïtaire schema volgt en een nieuwe lening die betrekking heeft op de aflossingsachterstand. Deze nieuwe lening krijgt een eigen annuïtair aflosschema waarbij de looptijd maximaal de resterende looptijd van de oorspronkelijke hypotheek bedraagt. Afhankelijk van de draagkracht van de klant kan de kredietverstrekker ervoor kiezen om voor deze nieuwe lening een kortere looptijd te laten gelden.

Naast de gemiste aflossingen zal ook de uitgestelde rente aan de kredietverstrekker moeten worden betaald. De aftrekbaarheid van deze uitgestelde rentebetalingen volgt de huidige fiscale regels. Deze uitgestelde rentebetalingen zijn aftrekbaar op het moment van het rentedragend schuldig worden (2020) of op het moment van feitelijke betaling (mogelijk (deels) in 2020 of in latere jaren).

Tot nu toe hebben volgens de NVB ruim 16.000 consumenten een betaalpauze gekregen voor de aflossing van hun hypotheek. In de meeste gevallen gaat het om een pauze van één tot drie maanden. Ruim 7000 huishoudens kregen een soortgelijke regeling voor een consumptieve lening.

Uit consumentenonderzoek van de AFM blijkt dat:

Een op zeven (15%) recente hypotheeksluiters zich zorgen maakt om de maandlasten door de coronacrisis. Een op de vijf (21%) antwoordt neutraal en twee derde (65%) maakt zich geen zorgen om zijn of haar hypotheeklasten door de coronacrisis.
22% van de recente hypotheeksluiters die jonger is dan 35 jaar maakt zich zorgen om de maandlasten. Voor 55+'ers is dit 4%. Er is een duidelijk verband: hoe jonger de hypotheeksluiter, hoe meer zorgen om de maandlasten van de nieuwe hypotheek.

Volgens de AFM toont de coronacrisis aan dat het bij de verstrekking en advisering van een nieuwe hypotheek van essentieel belang is om navraag te doen naar de bestendigheid van het inkomen en hier rekening mee te houden.